Oscypek – podhalański ser z tradycją

Oscypek jest serem znanym z wyjątkowego smaku i oryginalnego kształtu. To prawdziwa perełka kulinarna Podhala. Ten tradycyjny przysmak wytwarzany jest z mleka owiec, co nadaje mu niepowtarzalnego smaku. 

Dziś oscypek to znacznie więcej niż tylko ser – to symbol kultury, tradycji i smaku. Stał się także częścią narodowego dziedzictwa kulinarnego. Poznaj jego historię i dowiedz się, po czym poznasz oryginalny podhalański oscypek.

Oryginalny oscypek – czym się wyróżnia?

Oscypek to nie tylko jeden z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych polskich serów, ale także prawdziwy symbol górskiego krajobrazu Podhala. Jego tradycyjna produkcja opiera się na metodach sprzed wieków, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Dzięki temu zachowany jest niepowtarzalny smak i aromat, które są doceniane  przez smakoszy z całego świata. 

Oryginalny oscypek to ser wytwarzany z mleka owiec, których hodowla od wieków była popularna na terenie Podhala. Dopuszcza się jednak dodatek mleka krowiego w ilościach nie więcej niż 40%.

Do produkcji oscypka używa się surowego mleka, soli oraz podpuszczki. Charakterystycznym etapem wytwarzania sera jest jego formowanie w specjalnych foremkach, które nadają mu kształt dwustronnego stożka z charakterystycznymi wgłębieniami lub uwypukleniami.

W Polsce produkcja oryginalnego oscypka jest chroniona prawnie jako produkt regionalny, co gwarantuje jego autentyczność i wysoką jakość. Oryginalne oscypki sprzedaje się tylko od maja do września/października, a prawo do ich produkowania ma jedynie kilka gmin.

Prawdziwy oscypek – jak powstaje?

Tradycyjny oscypek powstaje w wyniku starannej produkcji. Na proces tworzenia tego wyjątkowego sera składa się:

• Dojenie owiec: Produkcja oscypka rozpoczyna się od pozyskania świeżego mleka owczego i przepuszczenia go przez białe płótno, by oczyścić je z zanieczyszczeń. Owce hodowane na obszarach górskich dostarczają mleko, które nadaje serowi niepowtarzalnego smaku.
• Podgrzewanie i koagulacja: Mleko jest podgrzewane, a następnie dodaje się do niego podpuszczki, co powoduje koagulację białka i tworzenie się kawałków sera. Ten proces jest istotnym etapem, który wpływa na konsystencję i strukturę oscypka.
• Odsączenie serwatki: Następnie serwatka oddziela się od masy sera. Jest to proces, który sprawia, że oscypek staje się bardziej zwarty.
• Formowanie i wyrób: Po odsączeniu serwatki, masa sera jest formowana w charakterystyczny kształt oscypka. 
• Solenie: Formowane oscypki są następnie zamoczone na całą noc w wodzie z solą. Ten etap nadaje oscypkowi wyjątkowy smak i pomaga w procesie konserwacji.
• Wędzenie: Kolejnym krokiem jest wędzenie oscypka na drewnie świerkowym lub sosnowym. Wędzenie nadaje mu nie tylko aromatu, ale także zapobiega pleśni i rozwojowi bakterii.
• Dojrzewanie: Po wędzeniu oscypki muszą dojrzeć kilku do kilkunastu dni, aby osiągnęły optymalny smak i konsystencję. W tym czasie mogą zmieniać kolor na charakterystyczny złoto-brązowy.

Oscypek to nie tylko wyjątkowy smak, ale także historia i tradycja zaklęta w serze. Prawdziwy oscypek charakteryzuje się delikatnym i chrupiącym skrzypieniem w zębach podczas gryzienia. To oznacza, że ma on odpowiednią konsystencję i strukturę.  

Oscypek w kuchni – najlepsze sposoby na podanie i smaczne przepisy

Oscypek to ser, który może być wykorzystywany w wielu przepisach kuchni regionalnej oraz światowej. Jego unikalny smak i aromat sprawiają, że doskonale komponuje się z wieloma składnikami. Jak możesz wykorzystać oscypka w swojej kuchni? 

1. Oscypek na ciepło – jeden z najprostszych sposobów na podanie oscypka to jego po prostu podsmażenie. Ser można również zapiec w piekarniku z dodatkiem jabłek, orzechów lub suszonych owoców. Na Podhalu możesz zajadać go ciepłego prosto ze stoiska. Oscypek z żurawiną to prawdziwy przysmak każdego turysty.

2. Sałatka z oscypkiem – oscypek świetnie nadaje się jako składnik sałatek. W połączeniu z rukolą, orzechami, suszonymi pomidorami czy morelami tworzy wspaniałą kombinację smakową. 

3. Zupy z oscypkiem – oscypek to również doskonały składnik zup, takich jak zupa z dyni, zupa krem z brokułów czy zupa pomidorowa. Wystarczy dodać kilka kawałków oscypka, aby dodać potrawie wyjątkowego smaku i aromatu. 

4. Pierogi z oscypkiem – to znane danie z regionu Podhala. Ser można wymieszać z ziemniakami lub cebulą, a następnie zawinąć w ciasto pierogowe i podać z ulubionymi dodatkami

Oscypek to ser, który może być wykorzystywany w wielu przepisach kuchni regionalnej oraz światowej. Jego unikalny smak i aromat sprawiają, że doskonale komponuje się z wieloma składnikami, nadając potrawom głębi smaku.

Warto eksplorować różne dania z oscypkiem, aby poznać różnorodność, jaką ten ser może dodać do twojego menu. Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem tradycji, czy lubisz eksperymentować w kuchni, oscypek z pewnością dostarczy niezapomnianych smakowych doznań.

Ochrona oscypka jako produktu regionalnego – co to właściwie oznacza i dlaczego jest tak ważna?

Ochrona oscypka jako produktu regionalnego to coś więcej niż tylko formalność. To jak magiczna recepta na zachowanie jego wyjątkowego smaku i dziedzictwa Podhala, co nadaje mu unikalny charakter. 

Otwiera ona drzwi do promocji regionu i turystyki. Wykorzystanie oscypka jako narzędzia do reklamy przyciąga uwagę miłośników kultury i dobrego smaku.

Dodatkowo unijna ochrona oscypka wspiera rolnictwo i hodowlę owiec, zachowując dawne metody produkcji. To wielki ukłon w kierunku bioróżnorodności i tradycji. Dzięki tym działaniom podhalański ser doceniany jest w kuchni na całym świecie. To już nie tylko produkt – to historia i tradycja, która trwa.

Muzeum oscypka – idealne miejsce dla miłośników podhalańskiego sera

Jeśli chciałbyś na własne oczy zobaczyć, jak wygląda proces powstawania najpopularniejszego góralskiego sera, będąc na Podhalu, koniecznie zarezerwuj czas na wizytę w Muzeum Oscypka w Zakopanem. To prawdziwe kulinarne doświadczenie, które łączy naukę z zabawą.

W trakcie wizyty możesz aktywnie uczestniczyć w produkcji oscypka, odkrywając jednocześnie tradycyjne pasterskie narzędzia, a co najlepsze, masz okazję stworzyć własny niepowtarzalny ser!